Droga do macierzyństwa zaczyna się na długo przed samą ciążą, a odpowiednie przygotowanie organizmu to fundament dla dobrego samopoczucia przyszłej mamy. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze u kobiet w ciąży wzrasta. Dowiedz się, jak właściwie zadbać o swoje ciało i jakie witaminy są szczególnie ważne dla kobiet starających się o dziecko.
Planowanie ciąży – dlaczego warto się przygotować?
Według niektórych zaleceń specjalistów planowanie poczęcia i przygotowywanie się do tego okresu powinno rozpocząć się już na około 12 miesięcy wcześniej. [1] Każdy etap życia wymaga od organizmu odpowiednich zasobów i energii, a ciąża – pełna dynamicznych zmian – w szczególności. Czas przed planowanym poczęciem to doskonała okazja, aby przygotować ciało na nowe wyzwania.
Od czego zacząć przygotowania do starań o dziecko?
Przygotowania do starań o dziecko warto rozpocząć od wizyty u ginekologa. Specjalista oceni ogólny stan zdrowia kobiety. W niektórych przypadkach może zlecić dodatkowe badania, takie jak USG narządów rodnych czy analizy biochemiczne krwi i moczu. Kontrola stanu zdrowia powinna obejmować również wizytę u stomatologa. By uniknąć konieczności stosowania niezalecanych w ciąży procedur, warto zadbać o zdrowie jamy ustnej jeszcze przed poczęciem. [1]
Dlaczego warto włączyć odpowiednią suplementację przed ciążą?
Zbilansowana dieta jest podstawą zdrowego życia, ale nie zawsze wystarczy do pełnego pokrycia zapotrzebowania organizmu kobiet w ciąży. W okresie poprzedzającym macierzyństwo warto – po konsultacji ze specjalistą – rozważyć suplementację, aby wspierać ciało w procesie tworzenia zdrowego środowiska dla rozwijającego się dziecka. Wzrost progesteronu w trakcie ciąży i zmiany, zachodzące w organizmie kobiety ciężarnej sprawiają, że biodostępność niektórych składników odżywczych z diety jest ograniczona. [2] Suplementy nie zastępują zdrowego stylu życia, lecz wspierają organizm, dostarczając dodatkowych porcji mikroelementów, które mogą być trudne do uzyskania w odpowiedniej ilości z codziennych posiłków.
Jakie suplementy dla kobiet przed ciążą przyjmować?
Dostępne na rynku suplementy diety, zawierające składniki mineralne i witaminy, mają często postać preparatów złożonych. W takich produktach składniki są tak skomponowane, by uzupełnić dietę w potrzebne substancje odżywcze. Pamiętaj, aby zawsze sięgać po sprawdzone suplementy diety z wiarygodnych źródeł i wyłącznie po wcześniejszej konsultacji z lekarzem.
Jakie minerały i witaminy przed ciążą powinny znaleźć się w diecie?
Pewne witaminy i składniki mineralne są szczególnie ważne w przygotowaniu do ciąży. Każda z nich wpływa na określone procesy w organizmie oraz wspiera zdrowie i samopoczucie przyszłej mamy.
Kwas foliowy
Kwas foliowy (witamina B9) to jedna z najważniejszych witamin, którą zaleca się suplementować przed zajściem w ciążę. To rodzaj aktywnej formy folianów stosowany w suplementach diety i żywności ze względu na stabilność. Witamina B9 bierze udział w procesie podziału komórek i pomaga w prawidłowej syntezie aminokwasów [3]. Kwas foliowy wspiera rozwój tkanek matczynych w ciąży, co jest szczególnie ważne, gdy rozwija się płód. Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca porcję 400 µg kwasu foliowego dziennie w formie suplementu diety, jako wsparcie w uzupełnieniu naturalnej, bogatej w foliany diety. [2]
Żelazo
Żelazo to pierwiastek niezbędny do produkcji hemoglobiny, która transportuje tlen do komórek. Uczestniczy w procesie podziału komórek oraz wspiera metabolizm energetyczny i przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Odpowiednie spożycie żelaza może pomóc w redukcji uczucia zmęczenia i znużenia. [4] Zalecenia dotyczące suplementacji żelazem sugerują, aby dzienna porcja tego pierwiastka u kobiet nieciężarnych wynosiła co najmniej 18 mg.
Jod
Jod wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Wspomaga metabolizm energetyczny oraz przyczynia się do prawidłowej produkcji hormonów tarczycy i prawidłowego funkcjonowania tego gruczołu. [4]
Witamina D3
Suplementacja witaminy D3 wspiera funkcjonowanie mięśni oraz zdrowie kości i zębów. Ułatwia prawidłowe wchłanianie i przyswajanie wapnia i fosforu. Ponadto również uczestniczy w procesie podziału komórkowego. [4] Dzienna porcja witaminy D w diecie kobiet planujących poczęcie oraz w okresie ciąży i połogu, według oficjalnych zaleceń towarzystw ginekologicznych, wynosi 2000 IU na dobę.
Witamina C
Witamina C wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego oraz produkcję kolagenu, wpływając na zdrowie naczyń krwionośnych, kości i zębów. Pomaga w absorpcji żelaza i wspomaga ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym. Wpływa także na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i redukcję uczucia zmęczenia. [4]
Witaminy z grupy B
Witamina B6, B12, ryboflawina (B2), niacyna (B3) oraz tiamina (B1) wspierają metabolizm energetyczny i funkcjonowanie układu nerwowego. Witaminy B6 i B12 dodatkowo wspierają produkcję czerwonych krwinek. [4] Ponadto witamina B12, podobnie jak kwas foliowy, wspiera proces podziału komórek.
O co jeszcze powinna zadbać przyszła mama?
Przygotowanie do ciąży to wyjątkowy czas, który wymaga szczególnej uwagi i dbałości o zdrowie. Warto kontrolować masę ciała, ponieważ zarówno niedowaga, jak i nadwaga mogą wpływać na płodność. Pamiętaj, że każdy krok w kierunku równowagi jest krokiem ku lepszemu samopoczuciu. Regularna aktywność fizyczna jest ważnym elementem przygotowań. Wybierz ćwiczenia, które wzmacniają mięśnie brzucha, kręgosłupa i pośladków. Pływanie, na przykład, to wspaniały sposób na poprawę kondycji i jednoczesne odprężenie. Unikaj używek, takich jak alkohol, papierosy czy substancje psychoaktywne. [1,5] Pamiętaj, że zdrowie matki jest najważniejsze. Przygotuj się na tę piękną podróż do macierzyństwa i zatroszcz się o swój spokój oraz odpowiednią ilość odpoczynku.
Najczęściej zadawane pytania:
1. Jakie zmiany w diecie powinny wprowadzić kobiety planujące ciążę?
Kobiety planujące ciążę powinny wprowadzić różnorodną dietę, składającą się z pięciu posiłków dziennie, bogatą w białko, warzywa i owoce. Ważne jest również ograniczenie spożycia alkoholu, eliminacja fast foodów i słodyczy oraz regularne nawadnianie organizmu. Ponadto warto skonsultować się z dietetykiem, aby dostosować dietę do indywidualnych potrzeb, szczególnie w przypadku nadwagi lub stosowania diet eliminacyjnych. [5]
2. Jakie napoje są zalecane w diecie przed ciążą?
W diecie przed ciążą najlepszym wyborem są woda, herbaty ziołowe (dozwolone dla ciężarnych) oraz świeżo wyciskane soki owocowe i warzywne bez dodatku cukru. Ważne jest, aby ograniczyć napoje gazowane, napoje energetyczne oraz sok owocowy z dodatkiem cukru. Dobrą praktyką jest również kontrolowanie spożycia kawy do jednej filiżanki dziennie. Pamiętaj, aby spożywać około 2-2,5 litra płynów dziennie, przy czym głównym źródłem płynów powinna być woda. [5]
Bibliografia:
- Barczyński B., Przygotowanie do ciąży, Medycyna Praktyczna, 2013: https://www.mp.pl/pacjent/ciaza/poczecie/61877,przygotowanie-do-ciazy
- Zimmer, Mariusz, i in., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 5.4 (2020): s.178.
- Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to folate and contribution to normal psychological functions (ID 81, 85, 86, 88), maintenance of normal vision (ID 83, 87), reduction of tiredness and fatigue (ID 84), cell division (ID 195, 2881) and contribution to normal amino acid synthesis (ID 195, 2881) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006, EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA)
- Full List of EFSA Health Claims, Article 13 – General function claims, Nutraceuticals Group, https://nutraceuticalsgroup.com/uk/full-list-of-efsa-health-claims [Dostęp online: 05.11.2024]
- Świątkowska, D., Poradnik żywienia kobiet w ciąży, Instytut Matki i Dziecka Klinika Położnictwa i Ginekologii
Redakcja
Treści są pisane przez Redakcję serwisu na bazie wiarygodnych materiałów wymienionych w sekcji Bibliografia poniżej treści artykułu. Od wielu lat zajmujemy się tematyką zdrowotną, szczególnie wpływem witamin i składników mineralnych na prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
