Karmienie piersią to czas wyjątkowej bliskości i intymności między mamą a dzieckiem. W pierwszych dniach życia niemowlęta polegają wyłącznie na mleku matki. W związku z tym zwiększa się podaż witamin i składników mineralnych w organizmie kobiety. Jakie składniki odżywcze i witaminy prenatalne warto suplementować?
Suplementy dla matek karmiących – dlaczego warto je stosować?
Witaminy prenatalne i suplementy diety, dostępne w formie kapsułek lub tabletek, pomagają zaspokoić zwiększone zapotrzebowanie organizmu kobiety. Podczas karmienia piersią, witamin i składników mineralnych potrzebnych jest w większej ilości. Ponieważ dostarczanie wszystkich składników w diecie bywa wyzwaniem, można wspomóc się suplementami diety. Suplementy umożliwiają pokrycie zapotrzebowania na energię oraz witaminy i mikroelementy, które są ważne dla zdrowia.
Witaminy dla kobiet karmiących
Witaminy są niezbędne dla wielu funkcji organizmu. [1] Wpływają na rozwój, zdrowie i wydolność, a ich działanie jest złożone i często współzależne. Witaminy powinny być dostarczane z dietą, ponieważ organizm nie potrafi ich samodzielnie syntetyzować (z wyjątkiem niektórych sytuacji). Dzielą się na rozpuszczalne w tłuszczach, które mogą się gromadzić w tkankach, oraz rozpuszczalne w wodzie, które są usuwane z organizmu wraz z moczem. [2]
Kwas foliowy
Kwas foliowy to jedna z najważniejszych witamin dla kobiet w ciąży i karmiących piersią, ponieważ wpływa na zdrowie matki. Witamina B9 wpływa na podział komórkowy, dlatego rekomenduje się, by produkty z kwasem foliowym suplementować w ciąży i w okresie karmienia piersią. Foliany dodatkowo przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży. Suplementacja kwasu foliowego w postaci preparatów dla mam karmiących może poprawić jego poziom w mleku matki.
Polskie towarzystwo ginekologów i położników rekomenduje następujące porcje kwasu foliowego na dobę: [3]
- 400 µg (0,4 mg) dla podstawowej ochrony,
- 800 µg (0,8 mg) do szybkiego osiągnięcia optymalnego stężenia,
- 1000 µg (1,0 mg) jako porcja optymalna dla kobiet w ciąży.
Witamina B6 i B12
Witaminy z grupy B, szczególnie B6 i B12, to częste składniki preparatów dla świeżo upieczonych mam – nie bez powodu. Witaminy B12 i B6 są ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, wspierając metabolizm homocysteiny. [3]
Witamina D
Suplementacja witaminy D podczas laktacji jest ważna dla zdrowia mamy. Ten składnik pomaga w utrzymaniu zdrowych kości i wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Mimo że mleko matki zawiera pewne ilości witaminy D, są one zazwyczaj niewystarczające, aby w pełni pokryć dzienne zapotrzebowanie niemowlęcia. [3]
Witamina C
Kwas askorbinowy wspiera wiele procesów metabolicznych, w tym syntezę kolagenu oraz pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym. Uczestniczy także we wchłanianiu żelaza z przewodu pokarmowego. W czasie ciąży, zapotrzebowanie na witaminę C wzrasta. [4 ]
Witamina A
Witamina A pomaga w utrzymaniu zdrowej skóry i prawidłowego widzenia oraz wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego. [4] Uczestniczy w procesie podziału i różnicowania komórek, w tym komórek rozrodczych. [5]
Składniki mineralne w diecie kobiet karmiących
Składniki mineralne wspierają m.in. procesy krwiotwórcze, rozwój układu kostnego, funkcjonowanie układu nerwowego oraz utrzymanie równowagi elektrolitowej. Połączenie ich z witaminami w formie suplementu diety jest o tyle korzystne, że wiele z nich ze sobą współpracuje. Na przykład witamina D pomaga zwiększyć wchłanianie wapnia, podczas gdy witamina C wspiera przyswajanie żelaza.
Żelazo
Żelazo jest ważne dla produkcji hemoglobiny, która transportuje tlen we krwi. U kobiet w ciąży i karmiących piersią zapotrzebowanie na żelazo wzrasta. Aby utrzymać jego optymalny poziom, warto zadbać o uzupełnianie tego pierwiastka. [4]
Magnez
Magnez jest ważny dla funkcjonowania mięśni i układu nerwowego oraz przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego. Suplementacja tym pierwiastkiem wspiera zdrowie kości. [4]
Jod
Jod jest niezbędny do prawidłowej produkcji hormonów tarczycy oraz wspiera jej prawidłowe funkcjonowanie. [4]
Selen
Selen jest składnikiem wielu enzymów, które uczestniczą w różnorodnych procesach biologicznych. Może uczestniczyć w produkcji i uwalnianiu żółci. [4]
Chrom
Chrom p omaga w przetwarzaniu makroskładników,[4] a także w utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy we krwi. Jest istotny dla prawidłowego działania receptorów insulinowych i wchodzi w skład czynnika tolerancji glukozy (GFT – Glucose Tolerance Factor). [6]
Laktacja – jakie suplementy dla kobiet karmiących piersią wybrać?
Wybierając suplementy przeznaczone dla kobiet w okresie laktacji, zwróć uwagę na produkty, które zawierają wysokiej jakości składniki. Upewnij się, że dostępne suplementy dla kobiet w ciąży i karmiących w aptece, zawierają odpowiednie porcje składników wspierających zdrowie.
Najczęściej zadawane pytania:
1. Czy w okresie ciąży i w czasie laktacji mogę stosować ten sam preparat?
W aptekach dostępne są preparaty uniwersalne, takie jak Falvit Mama, przeznaczone do stosowania w okresie ciąży* i w czasie laktacji. Porcje poszczególnych składników zostały tak dobrane, aby były jednocześnie bezpieczne na każdym z tych etapów i uzupełniały dietę w niezbędne ilości witamin i minerałów.
*Foliany przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży.
2. Czy można sprawdzić, jakie mikroelementy są mi potrzebne?
Tak, można sprawdzić, jakie mikroelementy są potrzebne, wykonując badania krwi i konsultując się z lekarzem lub dietetykiem. Dla kobiet planujących ciążę, będących w ciąży i karmiących piersią zaleca się regularne monitorowanie poziomu mikroelementów, takich jak żelazo, wapń, jod czy witamina D, aby dostosować dietę i suplementację do indywidualnych potrzeb zdrowotnych.
Bibliografia:
[1]Susana Ares Segura i in., The importance of maternal nutrition during breastfeeding: Do breastfeeding mothers need nutritional supplements?, Anales de Pediatría (English Edition), Volume 84, Issue 6, June 2016, Pages 347.e1-347.e7: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2341287916300643 [2] Przygoda B., Witaminy, Medycyna Praktyczna dla pacjentów: .https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62899,witaminy [Dostęp online 14.08.2024] [3 ] Seremak Mrozikiewicz A. i in., Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie suplementacji aktywnych folianów, choliny i witamin B6 i B12 w okresie przedkoncepcyjnym, ciąży i połogu: https://www.ptgin.pl/sites/scm/files/2024-03/Foliany+-+Stanowisko+Ekspert%C3%B3w+PTGiP+-+final.pdf [4 ] Raczyński P. i in., Zalecenia dotyczące suplementacji diety u kobiet podczas planowania ciąży, w ciąży i w czasie karmienia piersią: Ginekologia Praktyczna, Klinika Położnictwa i Ginekologii Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie: https://www.termedia.pl/Zalecenia-dotyczace-suplementacji-diety-u-kobiet-podczas-planowania-ciazy-w-ciazy-i-w-czasie-karmienia-piersia,5,7489,1,0.html [5] Wnęk D., Witamina A – źródła, właściwości, działanie, skutki niedoboru, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2024: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62900,witamina-a-zrodla-wlasciwosci-dzialanie-skutki-niedoboru [Dostęp online 14.08.2024] [6] Przygoda B., Chrom, Medycyna Praktyczna dla pacjentów 2012: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/74864,chrom [Dostęp online 14.08.2024]
