Natura stawia kobiety przed wieloma wyzwaniami – szczególnie w obszarze zdrowia i odżywiania. Od okresu dojrzewania, przez ciążę i macierzyństwo, aż po menopauzę, kobiece ciało wymaga wsparcia witamin i składników mineralnych. Przyczyniają się one do prawidłowego funkcjonowania organizmu i wpływają na wiele procesów fizjologicznych. Dowiedz się, jakie preparaty warto uwzględnić, aby uzupełnić dietę w te niezbędne składniki odżywcze.
Czym właściwie jest witamina?
Witaminy to organiczne związki, które uczestniczą w wielu procesach toczących się w organizmie: w regulacji funkcji komórek, produkcji energii czy wzmacnianiu odporności. Dzielą się na te rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K), które organizm może magazynować, oraz rozpuszczalne w wodzie (C i witaminy z grupy B), które muszą być regularnie uzupełniane, ponieważ ich nadmiar jest wydalany. [1]
Co ciekawe, choć witaminy są niezbędne, organizm nie potrafi ich samodzielnie wytwarzać (poza wyjątkami, jak witamina D, którą syntetyzuje pod wpływem słońca). Oznacza to, że trzeba je dostarczać codziennie wraz z pożywieniem. [1]
Każda witamina odgrywa swoją specyficzną rolę, a niektóre „współpracują” ze sobą. Jeśli organizm otrzymuje ich zbyt mało – procesy, które zachodzą w ciele człowieka, mogą być utrudnione lub zaburzone. [1]
Źródła witamin
Witaminy możesz dostarczać organizmowi na kilka sposobów, choć najbardziej naturalnym i przystępnym jest codzienna dieta. Warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, ryby, jaja, mleko – to wszystko bogate źródła witamin, które powinny znaleźć się w dobrze zbilansowanym menu. Czasem jednak samo pożywienie nie wystarcza, zwłaszcza gdy dieta nie jest wystarczająco urozmaicona. Wówczas warto rozważyć suplementację.
Dlaczego zestaw witamin jest ważny dla osób w każdym wieku?
Witaminy są niezbędne dla organizmu na każdym etapie życia kobiety – ich znaczenie rośnie jednak w niektórych przełomowych momentach. W okresie dojrzewania wspierają rozwój, a w dorosłym życiu pomagają utrzymać równowagę hormonalną oraz siły witalne. W ciąży i podczas karmienia piersią zapotrzebowanie na niektóre witaminy znacznie wzrasta, ponieważ od ich poziomu zależy zdrowie zarówno matki, jak i dziecka. Witaminy wspierają też zdrowie kości, pomagają zachować prawidłowy metabolizm oraz wpływają na odporność, która bywa osłabiona w okresie dużego stresu lub intensywnego stylu życia. Dla kobiet w dojrzałym wieku ważne stają się witaminy m.in. wspomagające układ krążenia, funkcje poznawcze oraz wpływające na zdrowie kości i stawów. [2]
Zadbaj o siebie, wzbogacając dietę w odpowiednie witaminy, które wspierają zdrowie na każdym etapie życia – bo przecież zdrowie to najcenniejsza inwestycja.
Kompleks witamin i suplementy dla kobiet - jak wybrać?
Dobierając preparaty multiwitaminowe według zaleceń, warto uwzględnić porcje poszczególnych składników. Ważne jest, aby nie przekraczać dziennego zapotrzebowania [3] – pamiętaj, że część z nich przyjmujesz wraz z pożywieniem. Suplementy diety zawierają często także składniki mineralne, które – w połączeniu z witaminami – pomagają uzupełnić dietę w składniki, które przyczyniają się do poprawy odporności, witalności czy też wpływają na zdrowie skóry, włosów i paznokci. Poniżej znajdziesz właściwości niektórych z nich.
- Witamina C – przyczynia się m.in. do produkcji kolagenu, pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym i wspomaga układ odpornościowy. [4]
- Niacyna (witamina B3) – wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, zdrowie skóry czy stan błon śluzowych. [4]
- Witamina E – przyczynia się do ochrony komórek przed stresem oksydacyjnym. [4]
- Witamina B6 – przyczynia się do regulacji aktywności hormonalneji wspiera prawidłowe funkcjonowaniu układu nerwowego, a także produkcję czerwonych krwinek. [4]
- Ryboflawina (witamina B2) – przyczynia się do utrzymania zdrowych błon śluzowych oraz skóry. [4]
- Tiamina (witamina B1) – wpływa na układ nerwowy i funkcjonowanie serca. [4]
- Witamina A – wpływa na prawidłowy stan błon śluzowych, skóry oraz wspiera prawidłowe widzenie i układ odpornościowy. [4]
- Kwas foliowy (witamina B9) – wspomaga produkcję krwinek czerwonych i przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. [4] Jest bardzo istotny dla zdrowia kobiet starających się o dziecko, w okresie ciąży oraz dla kobiet karmiących, ponieważ foliany przyczyniają się do wzrostu tkanek matczynych w czasie ciąży.
- Biotyna (witamina B7) – przyczynia się do utrzymania zdrowych włosów, skóry i błon śluzowych. Wspomaga zdrowy wygląd skóry.
Wybór odpowiedniego kompleksu witamin może być trudny, dlatego podstawą do jego wybrania powinna być konsultacja z lekarzem lub doświadczonym dietetykiem. [1] Prawdopodobne, że specjalista zleci Ci badania, na podstawie których dobierze odpowiednią suplementację i przedstawi rekomendacje dietetyczne.
Suplementy i witaminy dla kobiet w ciąży
Specjaliści podkreślają rolę suplementacji w trakcie ciąży, ponieważ zmieniające się potrzeby organizmu kobiety stawiają przed nią wyzwania, które mogą być trudne do zaspokojenia wyłącznie poprzez dietę. [5] Odpowiednia ilość witamin i składników mineralnych wspiera prawidłowy rozwój dziecka oraz pomaga utrzymać dobrą kondycję przyszłej mamy. W tym szczególnym okresie, kiedy organizm kobiety pracuje intensywniej, zauważalne jest zwiększone zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Preparaty wieloskładnikowe stanowią wygodną i skuteczną odpowiedź na te potrzeby, łącząc w jednym suplemencie niezbędne witaminy i składniki mineralne. Dzięki nim przyszła mama może łatwiej zadbać o zrównoważoną dietę, dostosowaną do zmieniających się wymagań organizmu.
Wśród rekomendacji, szczególną uwagę zwraca się na prawidłową podaż witamin, takich jak kwas foliowy, witamina D3, czy witamina A. [5] Kwas foliowy wspiera wzrost tkanek matczynych [4], witamina D wpływa na proces podziału komórek, a także wspomaga odporność i zdrowie kości [4], natomiast witamina A m.in. bierze udział w procesie specjalizacji komórek [4]. Pamiętaj, aby przed rozpoczęciem suplementacji skonsultować się ze swoim lekarzem.
Witaminy dla kobiet po 40. roku życia i w okresie menopauzy
Po 40. roku życia kobieta przechodzi przez kilka etapów, związanych z przekwitaniem i menopauzą. Proces ten wiąże się z wieloma zmianami hormonalnymi, które wpływają na ciało i samopoczucie. Premenopauza (po 41. roku życia) to okres, w którym mogą wystąpić zaburzenia miesiączkowania. Perimenopauza (około 46. roku życia) poprzedza ostatnią miesiączkę, a postmenopauza to czas po menopauzie, który trwa do końca życia. W tym okresie kobieta może zmagać się z odczuwalnymi symptomami, które wynikają ze zmian hormonalnych. [6]
Zgodnie z rekomendacjami, u kobiet w okresie menopauzy, ważna jest podaż witaminy D. [6] Wspomaga wchłanianie wapnia i pomaga w utrzymaniu zdrowych kości i stawów. [4] Suplementacja tej witaminy, a także witamin A, B6, C czy kwasu foliowego, wspomaga układ odpornościowy. [4] Witaminy B6, B12 i C pomagają natomiast w redukcji uczucia zmęczenia i znużenia [4], które mogą towarzyszyć zmianom hormonalnym.
Najczęściej zadawane pytania:
1. Czy kompleks witamin dla kobiet i suplementacja są niezbędne w codziennej diecie?
Suplementacja to jedna z trzech strategii racjonalizacji żywienia. Podstawą jest żywność naturalnie zawierająca witaminy, a zatem dieta. Uzupełniają ją produkty spożywcze wzbogacane w witaminy, a także suplementy diety oraz preparaty farmaceutyczne. [1] Suplementacja nie jest niezbędna i jak sama nazwa wskazuje – suplement diety stanowi dodatek do żywności. Jest to zatem dodatkowe wsparcie w sytuacjach, gdy pożywienie okazuje się niewystarczające.
2. Czy suplementy diety dla kobiet różnią się od zestawów witamin dla mężczyzn?
Zestaw witamin i minerałów w diecie jest niezbędny dla każdego organizmu – bez względu na wiek czy płeć. Kompleks witamin i minerałów dla kobiet, dostępny w postaci suplementu diety, jest dostosowany do zapotrzebowania kobiecego organizmu. Normy żywieniowe zostały opracowane dla różnych grup ludności, z uwzględnieniem wieku, płci czy stanu fizjologicznego, dlatego warto to sprawdzić. [7]
Bibliografia:
- Przygoda B., Witaminy, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/62899,witaminy [Dostępn online: 05.11.2024]
- Ted Greiner, Vitamins and minerals for women: recent programs and intervention trials, Nutrition Research and Practice 2011; 5(1): 3-10: https://synapse.koreamed.org/articles/1051153
- Bellows, L., R. Moore i A. Gross. Dietary Supplements: Vitamins and Minerals, Food and Research (1998): https://extension.colostate.edu/docs/pubs/foodnut/09338.pdf
- Full List of EFSA Health Claims, Article 13 – General function claims, Nutraceuticals Group, https://nutraceuticalsgroup.com/uk/full-list-of-efsa-health-claims [Dostęp online: 05.11.2024].
- Makowska-Donajska, M., & Hirnle, L. (2017). Suplementacja witamin i składników mineralnych podczas ciąży. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 2(4), 166-172.
- .Przekwitanie i menopauza, Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/przekwitanie-i-menopauza [Dostęp online: 06.11.2024]
- Jarosz, Mirosław, et al. Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Vol. 83. Warsaw, Poland: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny, 2020, s. 22: https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/normy_zywienia_2020web.pdf

Redakcja
Treści są pisane przez Redakcję serwisu na bazie wiarygodnych materiałów wymienionych w sekcji Bibliografia poniżej treści artykułu. Od wielu lat zajmujemy się tematyką zdrowotną, szczególnie wpływem witamin i składników mineralnych na prawidłowe funkcjonowanie organizmu.