Skip to main content

Cynk jest jednym z pierwiastków, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Ma ogromne znaczenie przede wszystkim w procesach regeneracji tkanek, kosmetologii oraz wzmacnianiu odporności. Jest jednym z pierwiastków chętnie wykorzystywanych do leczenia różnych dolegliwości skórnych. Jego niedobory mogą spowodować nawet zmiany w gospodarce hormonalnej, prowadzące do cukrzycy.1 Jakie jest działanie cynku w organizmie? Gdzie można znaleźć go w żywności? Jak rozpoznać niedobory?

Cynk – co to za mikroelement?

Cynk jest jednym z podstawowych pierwiastków, niezbędnych do prawidłowego przebiegu wszystkich funkcji w organizmie. Wchodzi w skład wielu enzymów oraz ma swój udział w wytwarzaniu białek i hormonów. Dlatego też jego niedobory mogą mieć znaczący wpływ na ogólne zdrowie i funkcjonowanie. Jako pierwiastek cynk musi być dostarczany z zewnątrz, wraz z dietą. W przypadku, gdy nie uzupełnia ona w całości zapotrzebowania na ten składnik mineralny, można wdrożyć jego dodatkową suplementację, np. w postaci zestawu tworzącego witaminy i składniki mineralne. Podstawą jednak zawsze musi być dieta.1

Jakie są właściwości cynku? Działanie na organizm

Cynk jest jednym z ważniejszych pierwiastków dla organizmu i ma szeroki wpływ na sprawne funkcjonowanie wielu procesów. Przede wszystkim wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego. Pierwiastek ten ma działanie hamujące procesy, prowadzące do zaniku grasicy, biorącej udział w produkcji komórek odpornościowych. Oprócz tego, niedobory cynku mogą powodować pewne dysfunkcje grasicy i sprzyjać większej podatności na infekcje i zakażenia. O tym, jakie znaczenie ma cynk dla funkcjonowania układu odpornościowego, świadczy fakt, że jego odpowiednia podaż w okresie przeziębiania pomaga złagodzić objawy choroby.1

Poziom cynku a męska płodność

Cynk jest pierwiastkiem o dużym znaczeniu dla męskiej płodności. Wynika to przede wszystkim z faktu, iż bierze udział w procesie spermatogenezy, a jego duże ilości można znaleźć m.in. w gruczole krokowym. Cynk nie tylko przyczynia się do zachowania męskiej płodności, ale wpływa na ogólny, prawidłowy rozwój narządów męskich oraz budowę jąder. Jego niedobór może wpływać na problemy z jakością nasienia i tym samym – płodnością. Wpływa na regulację poziomu testosteronu i poziom żywotności plemników.1

Cynk jako antyoksydant – skutki niedoboru cynku a walka z wolnymi rodnikami

Cynk posiada również właściwości antyoksydacyjne, co oznacza, że chroni przed skutkami stresu oksydacyjnego, powstającego na skutek działania wolnych rodników. Zabezpiecza niektóre grupy białek oraz aktywuje wytwarzanie substancji, usuwających oksydanty z organizmu. Cynk współdziała również z innymi witaminami o działaniu antyoksydacyjnym, m.in. z witaminą E. Utrzymanie właściwego poziomu ochrony antyoksydacyjnej jest istotne z punktu zdrowotnego, gdyż zachwianie tej równowagi może skutkować m.in. podwyższonym ryzykiem miażdżycy czy nadciśnienia tętniczego. 1

Rola cynku w organizmie a trądzik – czy pierwiastek może pomóc w leczeniu choroby?

Cynk jest pierwiastkiem o dużym znaczeniu dla kondycji skóry. Przede wszystkim jego niedobory prowadzą do osłabienia systemu odpornościowego, co zwiększa ryzyko pojawienia się dermatoz. Oprócz tego cynk może łagodzić zmiany zapalne pojawiające się m.in. w przebiegu trądziku oraz przyspieszać ogólną regenerację skóry. Cynk zwiększa również odporność na zakażenia. Cynk może także regulować nadmiar sebum oraz zmniejszać skłonność do powstawania zaskórników. Dotyczy to szczególnie zawartości cynku w preparatach kosmetycznych. 1

Cynk ma duże znaczenie w leczeniu trądziku pospolitego – powszechnej choroby skóry, o różnym podłożu. Wynika to m.in. z właściwości cynku, takich jak działanie przeciwdrobnoustrojowe i przeciwzapalne. Dlatego też w łagodzeniu objawów tej choroby nierzadko zaleca się dodatkową suplementację cynku. Takie suplementy m.in. regulują gospodarkę hormonalną, poprawiając stan skóry. 2

Jakie są objawy niedoboru cynku? Przyczyny i objawy

Niedobory cynku zwykle wynikają z jego zbyt małej podaży do organizmu. Może to wynikać ze zbyt ubogiej diety lub zaburzeń wchłaniania. Czynniki utrudniające wchłanianie cynku to między innymi1:

  • zanieczyszczenia środowiska,
  • doświadczanie stresu,
  • nieprawidłowe odżywianie i dieta uboga w cynk,
  • nadmierny wysiłek fizyczny;
  • praca fizyczna.

Są również sytuacje, w których okresowo dochodzi do zwiększonego zapotrzebowania na cynk, tak jak w przypadku ciąży czy karmienia piersią. Na niedobory tego pierwiastka narażone są także osoby na diecie wegetariańskiej bądź restrykcyjnych dietach odchudzających. Wchłanianie cynku może być również utrudnione przez alkohol.1

Skutki niedoboru cynku to:1

  • zaburzenia w przekazywaniu impulsów nerwowych;
  • obniżenie odporności i podatność na choroby oraz infekcje;
  • zaburzenia gospodarki hormonalnej, szczególnie w zakresie glukozy;
  • spowolnienie wzrostu dziecka (wchodzi w skład enzymów, biorących udział w metabolizmie kostnym);
  • bielactwo paznokci;
  • łysienie plackowate.

Niedobory cynku mogą także powodować zaburzenia smaku.1

Jak rozpoznać nadmiar cynku w diecie? Skutki nadmiaru cynku

Cynk jest pierwiastkiem, który można przedawkować. Jego nadmierne spożycie może skutkować nieprzyjemnymi dolegliwościami, szczególnie ze strony przewodu pokarmowego. Objawy nadmiaru cynku to przede wszystkim wymioty, nudności czy ogólne osłabienie. W niektórych przypadkach może dojść również do rozwoju niedokrwistości. Dlatego tak istotne jest to, aby właściwie dawkować cynk w diecie i przyswajać jego odpowiednią ilość wraz z dietą lub ewentualną suplementacją. Przyswojenie zbyt dużej ilości cynku może wynikać również z przechowywania żywności w cynkowanych naczyniach.

Źródła cynku – jak wybrać produkty bogate w cynk? Wskazówki do diety, suplementacja

Cynk, tak jak wszystkie inne witaminy i składniki mineralne, powinien być zawsze dostarczany wraz z dietą. Naturalne źródła cynku to:3

  • wątroba,
  • pestki dyni,
  • kakao,
  • ser,
  • fasola biała,
  • wołowina,
  • kasza gryczana,
  • migdały,
  • wieprzowina,
  • płatki owsiane,
  • chleb żytni,
  • orzechy laskowe,
  • czekolada gorzka,
  • ryż,
  • bób.

Aby uzupełnić dzienne zapotrzebowanie na cynk, w sytuacji, gdy dostarczenie odpowiedniej ilości pierwiastka wraz z dietą jest niemożliwe, warto sięgnąć po suplementy, takie jak np. Falvit. Suplement zawiera kompleks niezbędnych witamin i składników mineralnych, dzięki czemu uzupełnia dzienne zapotrzebowanie i pozytywnie wpływ na odporność, energię i urodę.5

 

Bibliografia:

  1. Szcześniak, M. i inni. „Cynk – pierwiastek zdrowia”, Aspekty Zdrowotne, 2014; 70(7).
  2. Chruściel, P., Kubasińska-Sajnóg, A. „Charakterystyka oraz zastosowanie cynku w kosmetologii i dietetyce”, Aesthetic Cosmetology and Medicine, 2021;10(4):189-193.
  3. Przygoda, B. „Cynk”, Medycyna Praktyczna, 2012, dostęp: 22.06.2022.
  4. Informacje Producenta Falvit, dostęp: 22.06.2022.
Redakcja

Treści są pisane przez Redakcję serwisu na bazie wiarygodnych materiałów wymienionych w sekcji Bibliografia poniżej treści artykułu. Od wielu lat zajmujemy się tematyką zdrowotną, szczególnie wpływem witamin i składników mineralnych na prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

Linia produktów Falvit®

FALVIT®

Sprawdź

FALVIT® ESTRO+

Sprawdź

FALVIT® MAMA

Sprawdź